Koza Rizespor maçını izlemeye gelen Rizeli gazeteci arkadaşım Faik Bakoğlu, Rize’nin özellikleri anlatan kitapçıklar da getirmiş. Yeşilin her tonunun bulunduğu Rize’nin Bursa ile ortak noktaları var. Örneğin el dokumacılığı geçmişte ilin ekonomisinin lokomotiflerinden biriymiş.
Kendir ipi ile harikalar yaratılıyormuş. Daha sonra ipek kullanılmaya başlanmış. İpekli yorganlar Rize işi olunca bir başka değerlenir olmuş. Rize’yi biraz daha yakından tanımaya çalışırken aklıma Bursa ve Kozabirlik geldi. Bursa ipeği de artık tanıtım kitapları arasında yerini alıyor. El dokumaları inatla ısrarla yapanlar var ama bu kentte koza tarih oluyor. Kozabirlik, Diyarbakır’da yatırım yapıyor. Genel Müdür Ayhan Karagözoğlu’nun demeçlerinde bu ayrıntıları bulabiliyorsunuz. Karagözoğlu’nu tanıyanlar okumaya araştırmaya ve yazmaya meraklı olduğunu bilirler. Dokuma, dokumacılık üzerine epey araştırmıştır herhalde. Rize’deki ipek dokumaları da görmüştür.
Rize’yi anlatan internet siteleri de çok zengin. Örneğin İkizdere ilçesinin güzelliklerini yansıtanları arasında yöresel giysileri özel olarak tanıtanları da var. Renk renk, ilmik ilmik yaşama renk katmış İkizdere’ye özgü dokumalar. Bursa’da çok sayıda Rizeli ve İkizdereli yaşıyor. Kentle bütünleşmiş, yaşamlarını kurmuşlar, işlerini genişletmişler. Gazeteciler, müteahhitler, doktorlar, mühendisler, politikacılar var. Kozabirlik, ipek dokumacılığına ilişkin bir araştırma başlatırsa Bursa’da yaşayan İkizderelilerin büyük katkıları olur. Kimbilir belki de bu kentin şimdilerde olağanüstü rantı olan bölgelerinden birinde örneğin Kükürtlü’deki bir dutluğun beslediği böceğin ördüğü kozadan üretilen iplik Rize İkizdere’ye ulaşmış buradaki özel boyalarla renklenmiş, dokuma ustalarının tezgahında dokuma olmuştur. Müzelerde izine rastlanabilir. İpeğin izinden yola çıkılırsa Kozabirlik’in arsalarının izine de ulaşılabilir.
Bursa’da çocukluğumuzda çok özel bahçeler vardı. Bugün Kükürtlü olarak kent rantını katlayan bölgedeki bahçeler gibi. Bazılarına girer meyve toplardık. Kükürtlü Caddesi’nin paralelindeki Pınar Sokak’ın Kükürtlü kaplıcalarına yakın olan köşesindeki eski bahçeleri anımsadım. Oralara girilmezdi. Kozabirlik’in elindeydi ve dut ağaçlarına zarar verilsin istenmezdi. Eskilerin mutlaka bir Kozabirlik ve dut ağacı anıları vardır. Tohum Mektebi olarak bilinen İpekiş’teki güzelim yapı şimdi yıkılmayı bekliyor. Eski Başbakan Yardımcısı Ertuğrul Yalçınbayır, Bursa ipeğinin yaşam kaynağı bu yapının Bursa’ya kazandırılması için çaba harcamıştı. Yalçınbayır, koza, ipek, kozabirlik ve eski dutluklarla ilgili önemli tanıklıklara sahiptir.
Dutluklar ve eski ipekhaneler anı yüklüdür. Dünden bugüne öyküleri mutlaka mercek altına alınmalıdır. Siyasetçisi, gazetecisi, mühendisi, Bursa’da doğan ve doyanlar bir araya gelmeli, dutlukların şimdi ne halde olduğu ortaya çıkarılmalıdır. Örneğin Kükürtlü’dekiler nasıl değerlendirilmiştir. 1940’lı yıllarda Kozabirlik’e kazandırılan ve bugünü çok büyük rantlarının fotoğrafları çekilip bilgileri kamuoyuyla paylaşılmalıdır. Bence Kozabirlik böyle bir araştırmayı kitaplaştırmalı ve kozanın öyküsüyle birlikte bir kent rantı öyküsünü içinden çıktığı Bursa’ya armağan etmeli. Osmangazi Belediyesi eski dutluklardaki imar hareketleriyle ilgili son dönem belgeleri inceler ve sonuçlarıyla beraber bu kitapta yayınlanması için Kozabirlik’e teslim edebilir. Ayşe Yandayan Tohum Mektebi’nin başına gelenleri özetler. Ertuğrul Yalçınbayır da dünden bugüne kamu gayrimenkullerinin el değiştirmeleri, hisseli parsel, parsel bazında imar düzenlemeleri ve bunlarla ilgili mücadeleleri anlatabilir. Böyle bir kitap, yabancı adlarla yap-işlet yöntemiyle açılacak kitapevi/lokanta işletmelerde de sergilenebilir. Bence sakıncası yoktur.
19.03.2008 18:41:02, Levent Gencelli
Bu yazı 3443
kez okunmuştur.
Sitedeki yazılardan yazarların kendisi sorumludur; site yönetimi
yazılardan sorumlu tutulamaz.
Bursaspor için internet üzerinde hazırlanmış ilk
internet sitesi "Bursaspor. net" Grup ÇEYNÇ Tarafından
Hazırlanmaktadır...
Sitenin alt yapısı ve yazılımı Profornet tarafından
sağlanmaktadır.
